Projekty

Innowacyjny Monitoring Kopytnych

Projekt realizowany w latach od 2014 do 2018 roku przez konsorcjum stworzone z: Muzeum i Instytutu Zoologii Polskiej Akademii Nauk oraz firmy Taxus SI. Prace współfinansuje Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach Programu Badań Stosowanych.

 

Zadaniem projektu jest wykorzystanie dwóch nowoczesnych technologii – kamer termowizyjnych i samolotów bezzałogowych – do stworzenia innowacyjnej metody monitoringu zwierzyny, głównie w celu szacowania lokalnej liczebności populacji kopytnych. Projekt polega na zweryfikowaniu użyteczności nowej metody oraz ocenie jej potencjalnej przewagi nad dotychczas stosowanymi metodami. Dzikie kopytne pełnią ważną rolę nie tylko w ekosystemach, lecz także w gospodarce człowieka, powodując szkody w rolnictwie i leśnictwie oraz stanowiąc podstawową zwierzynę łowną. Pomimo istotnego znaczenia kopytnych w gospodarce, metody monitoringu liczebności stosowane w większości krajów europejskich, uznawane są za niedokładne i nieefektywne. W związku z tym istnieje potrzeba opracowania nowej – precyzyjnej, efektywnej i ekonomicznej – metody inwentaryzacji kopytnych. Powyższa metoda głównie skierowana jest do Lasów Państwowych, które przez rosnące szkody od zwierzyny, mogą być zainteresowane rzetelnymi szacunkami liczebności kopytnych. Również koła łowieckie z Polskiego Związku Łowieckiego, zobligowane do corocznego monitorowania stanu zwierzyny, m. in. w celu ustalenia rocznych planów łowieckich,są w stanie wykorzystać naszą metodę. Ponadto, innowacyjnny monitoring kopytnych może stanowić cenne narzędzie dla naukowców prowadzących wielkoobszarowe badania dużych ssaków, a także różnorodnych agend i instytucji rządowych, takich jak Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska, czy Parki Narodowe.

 

Prace nad projektem są na ukończeniu. W oparciu o powstałą metodykę stworzono usługę, którą firma Taxus SI ma już w swojej ofercie.

 

Weryfikacja innowacyjnej metody inwentaryzacji zwierzyny grubej

z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych oraz narzędzi teledetekcyjnych, w powiązaniu z szacowaniem szkód łowieckich w wielkoobszarowych uprawach rolnych

Projekt został zrealizowany na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych przez konsorcjum składające się z: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Warszawskiego oraz firmy Taxus SI.

Celem niniejszego projektu była szczegółowa weryfikacja innowacyjnej metody opracowanej w zadaniu pn. Innowacyjny Monitoring Kopytnych, dotycząca szacowania liczebności zwierzyny z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych oraz kamer termowizyjnych. Jednocześnie w ramach projektu została stworzona metody szacowania szkód na wielkopowierzchniowych uprawach rolnych. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, pozwoli ona na precyzyjne wyznaczenie na zdjęciach lotniczych obszaru objętego szkodami, oraz na obiektywne określenie ich powierzchni z wykorzystaniem technik komputerowych.

Projekt został zrealizowany w 8 etapach przez okres 3 lat. Obszar badawczy objął grunty nadleśnictw: Bierzwnik, Drawno, Głusko - RDLP Szczecin oraz Nadleśnictwo Tuczno (RDLP Piła), a także obszar Drawieńskiego Parku Narodowego. Mamy do czynienie łącznie z blisko 90 tys. ha. Prace prowadzone są zarówno na obszarach leśnych, jak i na przyległych do lasów gruntach rolnych, które znajdują się w zasięgu terytorialnym wyżej wymienionych nadleśnictw i DPN.

 

Analizy liczebności zwierzyny grubej, struktury płci i wieku, wielkości ugrupowań, a także wybiórczości środowiskowej, głównie jelenia szlachetnego, realizowane były z wykorzystaniem następujących metod badawczych:

  • metoda określenia liczebności zwierząt przy użyciu BSP wyposażonych w kamerę termowizyjną;

  • monitoring z wykorzystaniem kamer typu foto-pułapka;

  • monitoring z wykorzystaniem telemetrii GPS.

 

Celem zastosowania foto-pułapek oraz telemetrii GPS w niniejszym projekcie było przede wszystkim pozyskanie danych, które pozwolą na weryfikację metody szacowania zwierzyny za pomocą termowizji i BSP. Telemetria umożliwiła określenie rzeczywistego prawdopodobieństwa wykrycia śledzonych zwierząt podczas inwentaryzacji termowizyjnej z samolotu bezzałogowego. Ponadto, pozwoliła na ustalenie m.in. preferencji siedliskowych, dobowych zmian w użytkowaniu siedlisk, a także zasięgu dobowych i sezonowych przemieszczeń jeleni. 
Zastosowane w projekcie foto-pułapki okazały się znakomitym narzędziem pozyskiwania wielu informacji na temat cech monitorowanych populacji zwierząt i z czasem stały się odrębną metodą określania ich zagęszczenia, struktury płci i wieku.  

 

Realizacja założeń projektu i wdrożenie jego wyników pozwoliła na zwiększenie wydajności i efektywności, a przez to zmniejszenie kosztów przeprowadzania inwentaryzacji zwierzyny grubej. Dzięki zintegrowaniu otrzymywanych wyników z danymi z systemu informacji geograficznej (GIS) oraz zastosowaniu zaawansowanych metod statystycznych do szacowania zagęszczenia zwierząt, możliwe jest prowadzenie wielopłaszczyznowych analiz przestrzennych, np. rozmieszczenia badanych gatunków w kontekście środowiskowym. Inwentaryzacja proponowaną metodą może być przeprowadzana na terenach dotychczas niedostępnych (np. podmokłych, w rezerwatach), a jej dodatkową zaletą jest nieinwazyjność – nie wymaga płoszenia ani odłowu zwierząt.

 

 

Zastosowanie BSP pozwoliło na opracowanie obiektywnej i szybkiej metody szacowania szkód wyrządzanych przez zwierzynę na wielkoobszarowych uprawach rolnych. Wypracowane w trakcie badań metody stanowić będą wsparcie dla szeroko rozumianej administracji publicznej w zakresie właściwego gospodarowania populacjami zwierzyny oraz w określaniu rozmiaru szkód.  

TOP